Σενάριο - πρόταση διδασκαλίας στην Οδύσσεια Α΄γυμνασίου

ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ                                                

                                                                                     Ελένη Αντζουλάτου

ΜΑΘΗΜΑ:  ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ( ΟΔΥΣΣΕΙΑ)

ΤΑΞΗ:     Α΄ Γυμνασίου

1. Ταυτότητα σεναρίου

Τίτλος:

«Η ραψωδία ε  με τη χρήση ΤΠΕ»

Δημιουργός:

Ελένη Aντζουλάτου

Σχολείο: Γυμνάσιο Νεοχωρίου

Διδακτικό αντικείμενο:

Αρχαία ελληνική γραμματεία από μετάφραση ( Οδύσσεια)

( με διαθεματική προσέγγιση με τα μαθήματα: Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Γεωγραφία, Πληροφορική )

Τάξη:

Α΄ Γυμνασίου 

Τμήματα: 2

Αριθμός μαθητών: 15 το τμήμα Α1 (5 ομοειδείς ομάδες των 3 ατόμων-χειριστής, γραμματέας και συνεργάτης- για την κάθε ομάδα ) και 16 το τμήμα Α2 (4 ομοειδείς ομάδες των 4 ατόμων-χειριστής, γραμματέας και  2 συνεργάτες- για την κάθε ομάδα   )

Χρονική διάρκεια:

9 ώρες (όλες τελεσμένες στο σχολικό εργαστήριο)

Προύποθέσεις υλοποίησης:Εξοικείωση των μαθητών με τα ηλεκτρονικά σώματα κειμένων και τον τρόπο αναζήτησης πληροφοριών μέσω υπερσυνδέσεων, καθώς και με τον επεξεργαστή κειμένου.

                                  

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

  Η διδακτική αυτή πρόταση απευθύνεται σε μαθητές Α΄ Γυμνασίου  και αποτελεί  μια διαδικασία εμπέδωσης,  με τρόπο ευχάριστο και δημιουργικό, της ραψωδίας ε .  Είναι δηλ. ένα σύνολο ομαδικών δραστηριοτήτων τάξης,  με χρήση νέων τεχνολογιών,   προκειμένου οι μαθητές να οικοδομήσουν και να επεκτείνουν τη γνώση και τις δεξιότητές τους στην επεξεργασία  ηλεκτρονικών κειμένων (φύλλων εργασίας), μέσω συμπλήρωσης κενών,απαντήσεων σε ερωτήσεις κλειστού τύπου και παραπομπής σε υπερσυνδέσεις. Με τον τρόπο αυτό δίνεται η ευκαιρία στους μαθητές να  συνεργασθούν, να γνωρισθούν καλύτερα μεταξύ τους ,να χαρούν τη δημιουργική γνώση και να απολαύσουν ένα τόσο διάσημο μα και τοσο διαχρονικό έργο, όπως είναι η Οδύσσεια. Να κατανοήσουν ότι τα Ομηρικά έπη αποτελούν διαχρονική πήγη έμπνευσης.Να συνειδητοποιήσουν ότι ο Όμηρος θίγει θέματα ηθικά, δεοντολογικά και πνευματικά που ταλανίζουν συχνά και εμάς, τους συγχρόνους,τα οποία είναι εύκολο να αντιληφθούμε παρά τον διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισής τους.Παράλληλα να αποκτήσουν  αυτογνωσία και  να αυξήσουν την αυτοεκτίμηση τους σχετικά με την επίδοσή τους μέσα στην τάξη..

ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

  Η διδακτική  αυτή πρόταση, εκτός του ότι είναι μέρος της 8^ης ενότητας ( σελ. 57-61 του σχολικού βιβλίου) η οποία με βάση το αναλυτικό πρόγραμμα πρέπει να διδαχθεί, συνδέεται επίσης με τα μαθήματα:   

• Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (επεξεργασία παράλληλου ποιήματος )
• Πληροφορική: χρήση του εργαστηρίου αλλά και μια καλή  ευκαιρία  πρακτικής εξάσκησης και αξιοποίησης της γνώσης των μαθητών στη χρήση Η/Υ.

ΣΤΟΧΟΙ:

ΓΝΩΣΤΙΚΟΙ / ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ 

• Να  κατανοήσουν οι μαθητές σε βάθος  και πλάτος ότι η πλοκή στην Οδύσσεια σταδιακά εξελίσσεται με απώτερο στόχο το νόστο του Οδυσσέα.  
• Να  διαπιστώσουν τον ανθρωποκεντρικό – ανθρωπιστικό χαρακτήρα της Οδύσσειας.
• Να κατανοήσουν τις αξίες, τη στάση ζωής και τους θεσμούς του κόσμου της Οδύσσειας.
• Να ασκηθούν  σε ένα νεό  ηλεκτρονικό περιβάλλον μάθησης και εργασίας το οποίο θα αποτελεί πολύ σύντομα δεδομένο τρόπο διδασκαλίας.
• Τέλος να συνειδητοποιήσουν το εύρος των πληροφοριών που υπάρχουν στο διαδίκτυο και να εξασκηθούν σε κάποιες συνήθεις εφαρμογές του επεξεργαστή κειμένου.

ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ /ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΙ

• Να επικοινωνήσουν και να συνεργασθούν μεταξύ τους.
• Να νιώσουν τη χαρά της ενασχόλησης με τα σχολικά μαθήματα των Αρχαίων Ελληνικών, των  Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, της Ιστορίας της Πληροφορικής και της Γεωγραφίας μέσα από τη διερευνητική μέθοδο και την αναζήτηση πληροφοριών σε τυπικά ανοίκεια περιβάλλοντα,απομακρυσμένα από τη στείρα αποστήθιση.

• Να αναλάβουν οι μαθητές δημιουργικές πρωτοβουλίες φτάνοντας σε ένα αποτέλεσμα με γνωστική αλλά και αισθητική αξία.
• Να μάθουν να συγκροτούν ομάδες και να εργάζονται μέσα σε αυτές.
• Να μάθουν, όντας στα πλαίσια μιας ομάδας, να ανταλλάσσουν απόψεις και να συνεργάζονται με άλλες ομάδες που έχουν κοινό πεδίο διερεύνησης.
• Να συνειδητοποιήσουν την αξία της ομαδοσυνεργατικής μάθησης.
• Να συνδυάσουν την προϋπάρχουσα γνώση με τη νέα μέσω μιας διερευνητικής και βιωματικής διαδικασίας.
• Να ασκηθούν στην χρήση της κριτικής τους ικανότητας μέσω της προσπάθειας για κριτική προσέγγιση του υλικού που συλλέγουν.
• Να αντιληφθούν την αξία της διερεύνησης, της κριτικής αποτίμησης και της σύγκρισης.
• Να μάθουν να συσχετίζουν το γραπτό κείμενο με την εικόνα και να αντιληφθούν τους πολλούς τρόπους με τους οποίους μπορεί να δοθεί ένα περιεχόμενο.

ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ  / ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΙ

• Να αξιοποιήσουν δημιουργικά τις γνώσεις τους στην πληροφορική και να αποκτήσουν τις απαιτούμενες δεξιότητες.
• Να ασκηθούν περισσότερο στη χρήση των λογισμικών γενικής χρήσης: Word,διαδικτύου,φυλλομετρητή
• Να συνειδητοποιήσουν  τη χρησιμότητα του  Η/Υ  στην  κάλυψη  πρακτικών και επικοινωνιακών αναγκών στο παρόν και στο μέλλον.
• Να εξοικειωθούν  στην πλοήγηση στο διαδίκτυο για την επιλογή εικονιστικού και ηχητικού υλικού.
• Να συνειδητοποιήσουν την παιδαγωγική προέκταση του Η/Υκαι την ευρύτητα των δυνατοτήτων του.

ΕΡΓΑΛΕΙΑ – ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

• Σχολικό εγχειρίδιο
• Σημειωματάριο
• Φύλλα εργασίας (σε ηλεκτρονική και εκτυπωμένη μορφή).
• Διαδίκτυο - φυλλομετρητής
• Προεπιλεγμένες ιστοσελίδες από το διαδίκτυο
• Μηχανή αναζήτησης εικόνων (google)
• Επεξεργαστής κειμένου (Word)

ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΜΑΘΗΣΗΣ

Στο προτεινόμενο σχέδιο διδασκαλίας οι μαθητές, χωρισμένοι σε ομάδες πέντε ατόμων,  καλούνται – με τα σχετικά «φύλλα εργασίας» -  να χρησιμοποιήσουν  λογισμικά γενικής χρήσης ( Word, φυλλομετρητής),  για σταδιακή επεξεργασία κειμένων διαφόρων τύπων και χρήση διαδεδομένων εργαλείων του διαδικτύου και του επεξεργαστή κειμένου,  για πρακτικούς και επικοινωνιακούς σκοπούς.

Ο εκπαιδευτικός μεσα από το συγκεκριμένο σενάριο προσδοκά:

1. Να μυήσει τους μαθητές:

Στην αυτο-εκπαίδευση: πρόσβαση (αναζήτηση και ανάκτηση) σε επιμορφωτικό και ενημερωτικό υλικό για διάφορα γνωστικά αντικείμενα αλλά και γενικότερα θέματα στο διαδίκτυο.

Στη συνεργατική μάθηση: επικοινωνία και συμμετοχή σε θεματικούς κύκλους συζητήσεων και εκπόνηση συνεργατικών δραστηριοτήτων.

Στη νέα μορφή σχολικής τάξης: σειρά μαθημάτων σε πραγματικό χρόνο με δυνατότητα αλληλεπίδρασης μέσω πρωτεύουσας (primary) ISDN σύνδεσης.

Στην αντιμετώπιση του Πληροφορικού Αλφαβητισμού: βασικές γνώσεις στη χρήση των υπολογιστών και του Διαδικτύου μέσα σε μια προοπτική τεχνολογικού αλφαβητισμού και αξιοποίησης των δυνατοτήτων της υπολογιστικής τεχνολογίας στη μαθησιακή διαδικασία.

2. Να ασχοληθεί με ένα ελκυστικό αντικείμενο για τους μαθητές του μέσω ένος μαθήματος του αναλυτικού προγράμματος.
3. Να διερευνήσει αν οι μαθητές του γνωρίζουν ήδη κάτι για το συγκεκριμένο αντικείμενο.
4. Να εφαρμόσει μια ελκυστική στρατηγική μάθησης.
5.  Να δημιουργήσει ομάδες μαθητών επιβεβαιώνοντας ότι γνωρίζει ικανοποιητικά τη δυναμική της τάξης του.
6. Να χρησιμοποιήσει τις κατάλληλες πηγές για να κερδίσει το ενδιαφέρον των μαθητών.
7. Να ενθαρρύνει τους μαθητές να συζητούν και να μοιράζονται τις απόψεις τους με τους άλλους συμμαθητές και άλλους καθηγητές τους;
8. Να ενθαρρύνει τους μαθητές να αποδεχθούν εναλλακτικές ιδέες μάθησης και να απολαύσουν τη μελέτη.
9. Να οργανώσει το χρόνο τους, ώστε να συζητήσουν ομαδικά διάφορες ιδέες.
10.  Να δημιουργήσει καλή ατμόσφαιρα και αρμονική σχέση με τους μαθητές του,να σπάσει τον πάγο.
11. Να επιλέξει πιο πρωτότυπες ιδέες μάθησης και διδασκαλίας.
12. Να συνδυάσει  διάφορες ιδέες μεταξύ τους, ώστε να δένουν με το θέμα.
13. Να σχεδιάσει τις διαδικασίες ξεκινώντας από το χειροπιαστό και καταλήγοντας στο αφαιρετικό.
14. Να ανταποκριθεί στο γνωστικό επίπεδο των μαθητών.
15. Να προβλέψει  τις απαντήσεις των μαθητών και τις αντιδράσεις τους.
16. Να δημιουργήσει  μια σειρά ερωτήσεων που θα οδηγήσουν τους μαθητές στην εξερεύνηση και ανακάλυψη των νέων εννοιών.
17. Να σχεδιάσει δημιουργικές εργασίες για το σπίτι.

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ:

Το σχέδιο διδασκαλίας ακολουθεί τις αρχές της συνεργατικής μάθησης με διερευνητικό χαρακτήρα. 

Σε κάθε φάση της διδακτικής διαδικασίας, o διδάσκων:

ü  Δίνει σαφείς πληροφορίες και διευκρινήσεις.

ü  Ενεργοποιεί τις ανταποκρίσεις των μαθητών.

ü  Δημιουργεί ερείσματα για κινητοποίηση της σκέψης τους.

ü  Επεξηγεί, διευκολύνει, ανατροφοδοτεί.

ü  Παρέχει τα απαραίτητα στηρίγματα και εξομαλύνει ενδεχόμενες δυσκολίες

ü  Συντονίζει  την εργασία των ομάδων ώστε  να φτάσουν στην τελική μορφή των κειμένων,  μέσα στα καθορισμένα χρονικά πλαίσια.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ

 Σύμφωνα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα ο απαιτούμενος χρόνος για τη διδασκαλία του αποσπάσματος είναι 2 ώρες..

 Το  συγκεκριμένο διδακτικό σενάριο  λειτουργεί ως πρακτική εφαρμογή και ακολουθεί τη  θεωρητική διδασκαλία μιας διδακτικής ενότητας της Οδύσσειας σε τμήμα της Α΄ Γυμνασίου (με όλες τις απλοποιημένες διαδικασίες επεξεργασίας του κειμένου που το επίπεδο της τάξης, η ηλικία και ο γνωστικός οπλισμός των μαθητών  απαιτούν).Προηγείται η δίωρη θεωρητική διδασκαλία της ενότητας μέσα στη σχολική τάξη, με έμφαση στο ύφος, δεδομένου ότι οι μαθητές χρειάζεται να έχουν εξοικειωθεί με το έργο για να μπορέσουν στη συνέχεια, επαγωγικά, να οδηγηθούν έξω και πέρα από τα όρια του κειμένου.

Το συγκεκριμένο  μάθημα με χρήση ΤΠΕ μπορεί να πραγματοποιηθεί  με 9 παρεμβάσεις εφόσον το σχολικό εργαστήριο είναι διαθέσιμο και κατόπιν συννενοήσεως με τον καθηγητή πληροφορικής. Ο χρόνος είναι δικαιολογημένα εκτεταμένος δεδομένης της επαγωγικής προέκτασης των φύλλων εργασίας και της διαθεματικής σύνδεσής τους με τα μαθήματα της Γεωγραφίας, των Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτςχνίας και της Πληροφορικής.

Κρίνεται απαραίτητο να προηγηθεί συνεργασία με τον καθηγητή πληροφορικής με σκοπό  να οργανωθεί η διδασκαλία με τέτοιο τρόπο, ώστε  η  τροποποίηση  του ωρολογίου προγράμματος και η  συνεργασία στο εργαστήριο   να αποβεί εις όφελος και των δύο μαθημάτων. 

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ

Οι μαθητές χωρίζονται σε  5 ομάδες 3 ατόμων ( το τμήμα των 16 μαθητών θα χωριστεί σε 4 ομάδες των 4 ατόμων),  που συνεργάζονται σταθερά   σε κάθε φάση  της διδασκαλίας.  Εναλλάσσονται μεταξύ τους  στη χρήση του υπολογιστή και κρατούν σημειώσεις, όταν  κρίνεται απαραίτητο.  Το χαρακτηριστικό σε αυτή συνεργασία είναι ότι  επιδιώκεται η απόλυτη  αμοιβαιότητα και  ισομερής κατανομή της εργασίας, δεδομένου ότι  ένας πρέπει να παίξει το ρόλο του άλλου, ώστε όλοι να απολαύσουν τη χαρά της δημιουργίας, της συμμετοχής σε ομαδική εργασία και της συνεργασίας προκειμένου να ολοκληρωθούν επιτυχώς τα φύλλα εργασίας.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ / ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ

 Για  μια ικανοποιητική διεξαγωγή  της διδακτικής πρότασης κρίνεται απαραίτητο:

• Να υπάρχει ικανοποιητική γνώση  του εκπαιδευτικού και  των μαθητών στη χρήση των Τ.Π.Ε.
• Να έχει προηγηθεί θεωρητική προσέγγιση 2 διδακτικών ωρών της ενότητας στην αίθουσα διδασκαλίας,  προκειμένου   οι μαθητές να  έχουν εξοικειωθεί σχετικά με το περιεχόμενο, το νόημα, το ύφος,  τη δομή και το χαρακτηρισμό των πρωταγωνιστών της ενότητας.
• Οι μαθητές να έχουν προειδοποιηθεί για  τον τρόπο εργασίας στο εργαστήριο.
• Να έχει προηγηθεί η σύσταση των ομάδων ώστε, με την είσοδό τους  στο εργαστήριο, να πάρουν αμέσως  τη θέση τους μπροστά στον υπολογιστή.
• Να υπάρχει εμπειρία των μαθητών σε συνεργατικές δραστηριότητες.

ΦΑΣΕΙΣ  ΕΞΕΛΙΞΗΣ  ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ -  ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΚΑΘΕ ΦΑΣΗΣ

Οι δραστηριότητες του μαθήματος με χρήση ΤΠΕ προτείνεται να πραγματοποιηθεί  σε 9 φάσεις, με εφαρμογές στο σχολικό  εργαστήριο πληροφορικής.

ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ-ΣΤΟΧΟΣ-ΑΦΟΡΜΗΣΗ

Η 8^η ενότητα περιγράφει παραστατικά τη ζωή του Οδυσσέα στην Ωγυγία, το διάλογο Καλυψώς-Οδυσσέα ,την κατασκευή της σχεδίας και τον απόπλου του Οδυσσέα.

Η νεράιδα Καλυψώ παρά τις αρχικές αντιδράσεις της, υπακούει τελικά στην εντολή του Δία. Κάνει, βέβαια, μια ύστατη προσπάθεια να πείσει τον Οδυσσέα να παραμείνει στο νησί, αλλά μάταια. Θα τον βοηθήσει να κατασκευάσει μια σχεδία για το ταξίδι του νόστου και η περιπέτεια με τα κύματα αρχίζει ξανά! Οι μαθητές βλέπουν τον πολυμήχανο Οδυσσέα να αποσπά από την Καλυψώ όρκο βαρύ,να φτιάχνει περίτεχνη σχεδία και να καθοδηγείται από τα αστέρια ως μέγας θαλασσοπόρος.

Οι μαθητές επιβεβαιώνουν την οξυδέρκεια ,την ετοιμότητα και τις άπειρες ικανότητες του ήρωα, παίζουν με τις γνώσεις τους και απολαμβάνουν να αξιοποιούν τις  δυνατότητες του κειμενογράφου και του διαδικτύου κάνοντας τη μάθηση παιχνίδι.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ  ΤΩΝ ΦΑΣΕΩΝ

Α΄ φάση  (1 διδακτική ώρα)

Οι μαθητές εισέρχονται στο εργαστήριο, χωρίζονται σε ομάδες και παίρνουν τη θέση  τους,  με την προϋπόθεση ότι θα εναλλάσσονται στη χρήση του υπολογιστή.

Ο διδάσκων υπενθυμίζει σύντομα  το σκοπό και τους στόχους, τη διαδικασία και το ρόλο του κάθε μέλους της ομάδας.  Στη συνέχεια,και για 20’ περίπου λεπτά,τους κατευθύνει να ανοίξουν τους Η/Υ και να αναζητήσουν στην επιφάνεια εργασίας το δικό τους υλικό.Ο διδάσκων διευκολύνει τους μαθητές παρέχοντας διευκρινίσεις και βοηθώντας τους να φτάσουν στο φύλλο εργασίας 1^ο και να ανοίγουν τις απαιτούμενες υπερσυνδέσεις.Με το φύλλο εργασίας 1  συνάγουν βασικά βιογραφικά στοιχεία για τον οδυσσέα και την καλυψώ προερχόμενα από τον δημοφιλή εγκυκλοπαιδικό κόμβο του «wikipedia».Στη συνέχεια ανοίγουν με υπερσύνδεση το κείμενο (στ. 165-251),το διαβάζουν και συμπληρώνουν τα κενά που τους ζητούνται. Σε άλλο αρχείο πληροφορούνται για τη γεωγραφική θέση της πήγης της Στύγας και για τη σημασιολογκή της προέκταση.Στόχος του φύλλου εργασίας είναι να γνωρίσουν οι μαθητές και επιπλέον λεπτομέρειες για τους βασικούς πρωταγωνιστές,να θαυμάσουν τη συλλογιστική δυνότητα του Οδυσσέα και την ευφυϊα του να οδηγήσει την Καλυψώ σε τόσο βαρύ όρκο.

Β΄ φάση  ( 2 διδακτικές ώρες)

 Στη φάση αυτή οι μαθητές της κάθε ομάδας, διατηρώντας την αρχική τους σύνθεση,  και  χρησιμοποιώντας εναλλακτικά τον υπολογιστή, απαντούν στις ερωτήσεις,  όπως ακριβώς προτείνεται στο «φύλλο εργασίας 2». Στόχος του φύλλου εργασίας 2 είναι να ξαφνιαστούν οι μαθητές ευχάριστα παρακολουθώντας τηην αναπαράσταση του διαλόγου Οδυσσέα-Καλυψώς σε wmv και διαπιστώνοντας ότι διαδικτυακά παιχνίδια όπως το «second life» δύνανται να έχουν και παιδαγωγική χρηστικότητα! Καλούνται να διατυπώσουν χαρακτηρισμούς για τον κάθε έναν πωταγωνιστή (ο επιβλέπων καθηγητής τους προτρέπει να αναζητήσουν μονολεκτικούς επιθετικούς προσδιορισμούς ώστε να κάνουν προσεγμένη χρήση της ελληνικής γλώσσας).Ακολουθεί αρχείο pdf με τα «Νεα της Ωγυγίας»! Μια άκρως χιουμοριστική και εύστοχη απόδοση του περιεχομένου της σκηνής του διαλόγου Οδυσσέα-Καλυψώς Ο καθηγητής συντονίζει την όλη προσπάθεια, επισημαίνοντας ότι το σύνολο των απαντήσεων πρέπει να είναι συνάρτηση και  αποτέλεσμα συνεργασίας.

Γ΄ φάση ( 1 διδακτική ώρα)

 Οι  μαθητές της κάθε ομάδας ανοίγουν το φύλλο εργασίας 3.Από εδώ η επαγωγική πορεία αναζήτησης και μάθησης γίνεται όλο και πιο ευδιάκριτη. Οι μαθητές πληροφορούνται (μέσα από υπερσύνδεση σε αρχείο κειμένου) την προέλευση και τη χρήση του αστεριού του Βορρά,αποκομίζοντας γνώσεις και γεωγραφικές και γενικού ενδιαφέροντος.Στη συνέχεια ο καθηγητής καλεί τους μαθητές να προσέξουν καλά τις φωτογραφίες και το χάρτη που ακολουθούν, να κλείσουν τα μάτια και να φανταστούν πόσο μακριά μπορεί να έφτασε ο πολυταξιδεμένος Οδυσσέας.Στόχος αυτού του φύλλου εργασίας είναι να αποδειχθεί και πάλι η πολυτροπικότητα του χαρακτήρα του Οδυσσέα και οι μαθητές ατενίζοντας το χάρτη της Μεσογείου να αντιληφθούν τον άθλο του Οδυσσέα να έχει περιπλανηθεί σε τέτοια έκταση για τόσα χρόνια.

 Δ΄ φάση ( 1 διδακτική ώρα)

Τα μέλη των ομάδων, με σταθερή πάντα σύνθεση,  συνεργάζονται με τον ίδιο εναλλακτικό τρόπο προκειμένου να επεξεργαστούν το φύλλο εργασίας 4.  Επανέρχονται στο κείμενο (στ. 259-289) και συμπληρώνουν τα κενά της εργασίας 1 με στοιχεία από το κείμενο.Ακολούθως συνδέονται με έναν πληρέστατο τόπο για τα φιλολογικά μαθήματα του Γυμνασίου, τον Ελληνικό Πολιτισμό και μέσα από μια διαδραστική σελίδα μαθαίνουν παίζοντας! Μαθαίνουν να χρησιμοποιούν και το λεξικό της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα.Στόχος όλων αυτών των υπερσυνδέσεων είναι να κατανοήσουν οι μαθητές το διαδίκτυο ως εργαλείο αναζήτησης πληροφοριών και θησαυροφυλάκιο γνώσεων και όχι μόνο ως σπατάληση του ελευθερου χρόνου τους με την άσκοπη περιήγηση.

Ε΄ φάση ( 2 διδακτικές ώρες)

Οι μαθητές επεξεργάζονται το φύλλο εργασίας 5 ,που στηρίζεται στη διαθεματικότητα με τα κείμενα Νεοελληνικής λογοτεχνίας..Κατά την 1^η ώρα οι μαθητές απολαμβάνουν σε ηχητικό, οπτικό και  σε wmv αρχείο το ποίημα του Κ. Π. Καβάφη «Ιθάκη», συζητούν με τον καθηγητή το περιεχόμενο του ποιήματος και τη διακειμένικότητά του με την Οδύσσεια.Ανακαλύπτουν τη σημασία πασίγνωστων συμβόλων για τη νεοελληνική λογοτεχνία και ποιητική σκέψη (όπως το σύμβολο της Ιθάκης, των Λαιστριγόνων, του δρόμου κ.τ.λ.).Παράπλευρος στόχος του φύλλου εργασίας είναι να κατανοήσουν οι μαθητές ότι μπορεί να φεύγουν από τα στενά κειμενικά όρια του εξεταζόμενου έργου, αλλά με το παράλληλο κείμενο ουσιστικά μελετούν ξανά όμοια ζητήματα.

ΣΤ΄φάση (1 διδακτική ώρα)

Οι μαθητές ανοίγουν και επεξεργάζονται το φύλλο εργασίας 6.Η διερευνητική, επαγωγική αναζήτηση, η βιωματική πορεία προς τη γνώση καθιστούν αυτό το φύλλο ενδιαφέρον.Παρουσιάζει διαθεματικότητα προς την Παγκόσμια Ιστορία και τη Γεωγραφία μιας και φέρνει τους μαθητές σε επαφή με τους μεγάλους θαλασσοπόρους.Στόχος είναι να εκλάβουν οι μαθητές το ταξίδι της επιστροφής του Οδυσσέα στην Ιθάκη όχι μόνο ως αληθινό αλλά και εξαιρετικά αντίξοο και πρωτοπόρο.

Ζ΄φάση (1 διδακτική ώρα)

Το τελευταίο φύλλο εργασίας 7 αποδεσμεύεται από τα περιορισμένα πλαίσια της ραψωδίας ε.Οι μαθητές με ένα σταυρόλεξο από τον Ελληνικό Πολιτισμό κάνουν στην ουσία επανάληψη στα βασικά πρόσωπα και στοιχεία της Οδύσσειας.Και πάλι στόχος είναι η τέρψη μέσα από τη μάθηση.Οι μαθητές κάνουν επανάληψη μέσα από το δημιουργικό παιχνίδι του σταυρόλεξου,συμμετέχουν όλοι ανεξαιρέτως και ο καθηγητής έχει τη χαρά να λειτουργεί μόνο ως εμψυχωτής. Οι απαντήσεις προκύππτουν αβίαστα μέσα από τη συνεργασία των μελών της ομάδας.

Στο τέλος, η κάθε ομάδα αποθηκεύει τις απαντήσεις της και συζητά προφορικά με τον διδάσκοντα για τα οφέλη και της δυσκολίες αυτής της νέας μορφής διδασκαλίας με τη χρήση ΤΠΕ κάνοντας, ουσιαστικά, τη δική της αυτοαξιολόγηση και δίνοντας στον διδάσκοντα τα απαραίτητα στοιχεία για να προβληματιστεί.  

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

 Η αξιολόγηση της εργασίας των ομάδων προτείνεται να γίνει από το διδάσκοντα και τους μαθητές, ατομικά  ή ομαδικά,   με κριτήρια:

Ø  την  ανταπόκριση στους αρχικούς στόχους,

Ø  τον τρόπο συνεργασίας και της ανταπόκρισης στην απαιτούμενη αμοιβαιότητα  και  εναλλαγή των ρόλων  των μελών της ομάδας,

Ø  την  ευστοχία  και την πληρότητα των απαντήσεων.

Ø  Την ελκυστικότητα του  πολυτροπικού χαρακτήρα της διδασκαλίας και της μάθησης.

ΚΡΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ.

ü  Η πρόταση αυτή  μπορεί να τροποποιηθεί και να εξελιχθεί  σε σενάριο διαθεματικής συνθετικής εργασίας  σε συνδυασμό με τα  μαθήματα της Ιστορίας, και μάλιστα της Παγκόσμιας Ιστορίας, της Αισθητικής Αγωγής (π.χ. οι μαθητές να ζωγραφήσουν , να ανεβάσουν θεατρικό , να αναπαραστήσουν απόσπασμα από τη ραψωδία ε και να δημιουργήσουν το δικό τους τρόπο έκφρασης ),της Νεοελληνικής Γλώσσας (να καταγράψουν σε αφηγηματικό κείμενο τα συναισθήματα και την πορεία του ήρωα από την Ωγυγία προς την ελευθερία). Σε αυτή την περίπτωση θα συνεργαστούν, άμεσα ή έμμεσα, οι εκπαιδευτικοί των αντίστοιχων μαθημάτων.

ü  Η χρήση των εργαλείων της Πληροφορικής στο μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και γενικά στη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων,  καθιστά τη διαδικασία της μάθησης πιο αποτελεσματική,  δεδομένου ότι οι νέες τεχνολογίες ελκύουν το ενδιαφέρον των νέων και δημιουργεί θετικό κλίμα για  συνεργατική μάθηση.Και βέβαια μέσα από τη χρήση πολλών παροχών του διαδικτύου οι μαθητές εξοικειώνονται και χρησιμοποιούν τον Η/Υ ως πολύτιμο εγαλείο και για παραγωγή φιλολογικής εργασίας.

ü  Παράλληλα  τα μαθήματα Νεοελληνική  Λογοτεχνία, Νεοελληνική Γλώσσα, Ιστορία,  Αισθητική Αγωγή   προσφέρουν πλούσιο   υλικό   για άσκηση στο μάθημα της Πληροφορικής  σχετικά με τη χρήση  λογισμικών,   την  παραγωγή πολυμεσικών εφαρμογών  και  τη  δημιουργική χρήση του διαδικτύου.