ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΝΕΟΧΩΡΙΟΥ                                          Μάθημα: Αρχαία Ελληνική Γραμματεία  Β΄

Σχολ. Έτος 2013-2014                                                    Ονομ/μο:_________________

                                                                                         Ημ/νία: 18/02/2014

                                ΩΡΙΑΙΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Β΄ ΤΡΙΜΗΝΟΥ

Α. ΚΕΙΜΕΝΟ: Ομήρου Ιλιάδα ραψωδία Ζ στίχοι 404-439

Εκείνος χαμογέλασε κοιτώντας το παιδί του
ήσυχα· κι απ' το χέρι του πιασμένη η Ανδρομάχη
εδάκρυσε και του 'λεγεν «Οϊμέ! Θα σ' αφανίσει
τούτη σου η τόλμη, ω τρομερέ· το βρέφος δεν λυπείσαι
τούτο κι εμέ την άμοιρην που χήρα σου θα γίνω
ογρήγορα, ότι ογρήγορα θα ορμήσουν όλοι αντάμα
να σε φονεύσουν οι Αχαιοί και άμα σε χάσω, κάτω
στον μαύρον Άδη ας κατεβώ, διότι αν αποθάνεις
και συ, καμιά παρηγοριά δι' εμέ δεν θ' απομείνει,
και πόνοι μόνον· έχασα πατέρα και μητέρα·
τον μέγαν Αετίωνα μου φόνευσεν ο θείος
Πηλείδης, όταν έριξε την πόλιν των Κιλίκων,
την Θήβην την υψίπυλον· αλλά τον εσεβάσθη
νεκρόν, δεν τον εγύμνωσε, και μ' όλην την λαμπρήν του
αρματωσιά τον έκαυσε κι εσήκωσέ του μνήμα,
κι ολόγυρά του εφύτευσαν πεύκα μεγάλα οι νύμφες
Ορεστιάδες, του Διός αιγιδοφόρου κόρες·
ήσαν επτά στο σπίτι μας γλυκείς αυτάδελφοί μου,
κι εις μιαν ημέραν όλοι ομού ροβόλησαν στον Άδη·
όλους τους εθανάτωσεν ο θείος Αχιλλέας
των μόσχων μέσα εις τες κοπές και των λευκών προβάτων.
Και την σεπτήν μητέρα μου, βασίλισσα στην Θήβην,
δούλην εδώ την έφερε με τ' άλλα λάφυρά του.
Και αφού με δώρ' αμέτρητα κατόπι εξαγοράσθη,
την έσβησεν η Άρτεμις στο σπίτι του πατρός μου.
Έκτορ, συ είσαι δι' εμέ πατέρας και μητέρα,
συ αδελφός, συ ανθηρός της κλίνης σύντροφός μου.
Αλλά λυπήσου μας, και αυτού μείνε στον πύργον, μήπως
ορφανό κάμεις το παιδί και χήραν την γυναίκα.
Κι εκεί στην αγριοσυκιά τους άνδρες στήσε οπού 'ναι
η πόλις καλοανέβατη, καλόπαρτο το τείχος·
τρεις το δοκίμασαν φορές των Αχαιών οι πρώτοι,
οι Αίαντες, και ο δοξαστός Ιδομενεύς και οι δύο
Ατρείδες και ο ατρόμητος Τυδείδης ενωμένοι·
ή το φανέρωσε σ' αυτούς χρησμών εξαίσιος γνώστης
ή τους κινεί μόν' η ψυχή σ' αυτό και τους διδάσκει».

Β. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:

1) α. Να αφηγηθείτε περιληπτικά το λόγο της Ανδρομάχης. ( μον. 2)

    β. Να χωρίσετε τους στίχους σε μικρότερες ενότητες και να δώσετε ένα πλαγιότιτλο σε κάθε ενότητα.        

                                                                                                                                                (μον. 2)

2) Ο ποιητής μέσα από το λόγο της Ανδρομάχης έχει την ευκαιρία να αναφερθεί στο πρόσωπο του Αχιλλέα αν και είναι απών.

    I. Ποια σκοπιμότητα εξυπηρετεί η αναφορά αυτή του ποιητή;    (μον. 2)

   II. Ποια χαρακτηριστικά του Αχιλλέα τονίζονται μέσα από τους στίχους; ( μον. 2)

3) α. Ποιο το ήθος της Ανδρομάχης όπως διαφαίνεται από το λόγο της και τη γενικότερη συμπεριφορά της στο απόσπασμα;    (μον. 3)

   β. Στους στίχους 413-418 να εντοπίσετε την ειρωνεία  ανάμεσα στο πώς συμπεριφέρθηκε ο Αχιλλέας στον πατέρα της Ανδρομάχης και πώς πρόκειται να συμπεριφερθεί στον σύζυγό της  (μον. 3)

4) α. Ο ποιητής στους στίχους 404-406 δίνει μια αντιπολεμική εικόνα. Να την περιγράψετε     (μον. 3)

   β. Να εντοπίσετε ομοιότητες ανάμεσα στα λόγια της Ανδρομάχης προς το σύζυγό της και της Τέκμησσας προς τον Αίαντα που ακολουθούν.   (μον. 3)

    Τέκμησσα: «Αίαντ' αφέντη, αφού έχω μοιραστεί το κρεβάτι σου με σένα, σου έχω αφοσιωθεί με την καρδιά μου και σε ξορκίζω στον εφέστιο Δία και στο δεσμό που σ' ένωσε μαζί μου, μην τ' αξιώσεις φαρμακερά ν' ακούσω λόγια από τους εχθρούς σου, αν θα μ' αφήσεις στα χέρια κανενός να πέσω σκλάβα γιατ' αν εσύ πεθάνεις και τελειώσεις αυτά που λες, να ξέρεις πως την ίδια μέρα εκείνη κι εγώ, με βια αρπαγμένη απ' τους Αργείους μαζί με το παιδί σου, της σκλαβιάς το ψωμί θα δοκιμάσω· και θα σέρνει η μαύρη μοίρα μου εμένα, τι ντροπή για σένα και τη γενιά σου θα 'ναι αυτά τα λόγια! λυπήσου, βασιλιά, και το παιδί σου, στοχάσου το κακό που ο θάνατός σου θ' αφήσει και σε κείνο και σε μένα γιατί κι εγώ κανεν' άλλο από σένα που να στρέψω τα μάτια μου δεν έχω·την πατρίδα μου, εσύ με το σπαθί σου την ξέκαμες κι άλλη μου πήρε μοίρα τη μάνα μου και κείνον που μ' εγέννα, να κατοικούν νεκροί στον Άδη κάτω. Τι λοιπόν θα μπορούσε να μου γίνει πατρίδ' αντίς εσένα και ποια πλούτη; εσύ είσαι κι η ζωή κι ο θάνατός μου». (Σοφοκλής, Αίας, στ. 485-524, μτφρ. Ι.Ν. Γρυπάρης, εκδ. Εστίας, Αθήνα 1982)

                                             Καλή επιτυχία!

                                                                         Η εισηγήτρια

                                                                                               Ελένη Αντζουλάτου ΠΕ02